Λοίμωξη HPV (Κονδυλώματα)

Τα κονδυλώματα προκαλούνται από τον ιό των ανθρωπίνων Θηλωμάτων (Human Papilloma Virus -ΗPV). Αποτελούν το πιο συχνό Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενο Νοσήμα (ΣΜΝ) και έχουν επιμολύνει διεθνώς, έως και το 80% του σεξουαλικά ενεργού πληθυσμού, ανεξαρτήτου ηλικίας.

O HPV είναι ένας DNA ιός που παρουσιάζει πάνω από 100 διαφορετικούς τύπους. Κάποια από τα στελέχη του ιού(6 και 11) προκαλούν αλλοιώσεις σε δέρμα και βλενογόννους(κονδυλώματα) και είναι «χαμηλού κινδύνου» και κάποια άλλα στελέχη είναι δυνατόν να προκαλέσουν καρκινογέννηση και ονομάζονται «υψηλού» κινδύνου(16,18,31,33,35,39,45,51,52).

Τα κονδυλώματα ως επί το πλείστον εμφανίζονται: Στο εφήβαιο, στα μικρά και μεγάλα χείλη του αιδοίου, στο πέος, στο περίνεο, στον κόλπο, στον πρωκτικό δακτύλιο, στο ορθό, καθώς και στον στοματικό βλεννογόνο.
Ο λόγος για τον οποίο η εμφάνιση κονδυλωμάτων πρέπει να αποτελέσει αιτία για άμεση επίσκεψη στον Δερματολόγο – Αφροδισιολόγο, είναι ότι εκτός από τη μεταδοτικότητά τους από άνθρωπο σε άνθρωπο κατά την σεξουαλική επαφή, συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη συγκεκριμένων τύπων καρκίνου: Συγκεκριμένα ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων ενοχοποιείται για το 100% του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, το 90% του καρκίνου του πρωκτού, το 65% του καρκίνου του κόλπου, το 50% του καρκίνου του αιδοίου, το 35% του καρκίνου του πέους και το 12% του καρκίνου της στοματικοφαρυγγικής κοιλότητας.

Συμπτώματα του ιού HPV

Ο HPV εισέρχεται στον οργανισμό από μικρές βλάβες που δημιουργούνται στο δέρμα κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Δεν εμφανίζονται αμέσως σημάδια μόλυνσης. Μπορεί να καθυστερήσει η εμφάνισή τους από ημέρες έως και μήνες.

Σε πολλούς ανθρώπους δε(κυρίως άνδρες),η νόσος είναι τελείως ασυμπτωματική.

Τα κονδυλώματα εμφανίζονται με τη μορφή μικρών βλατίδων ή ογκιδίων που προσομοιάζουν με μίσχους κουνουπιδιού(ανθοκραμβοειδή όψη) ή ακόμη και ως μικροσκοπικά σάρκινα στίγματα. Είναι χρώματος ρόδινου, γκρι – καφέ ή στο δέρμα του σώματος και αναπτύσσονται μόνα ή σε συστάδες. Τα ογκίδια αυτά συνήθως δεν είναι επώδυνα και σπανίως προκαλούν πόνο, φαγούρα και αιμορραγία εάν έχουν τραυματισθεί.

Τα κονδυλώματα εμφανίζουν τις εξείς μορφές:

  • Τα βλατιδώδη κονδυλώματα(προσβάλλουν κυρίως δέρμα-κερατινοποιημένο επιθήλιο)
  • Τα οξυτενή κονδυλώματα(προσβάλλουν κυρίως βλενογόννο π.χ βάλανο πέους,πρωκτό)
  • Τα κηλιδώδη κονδυλώματα(είναι ακόμα τελείως επίπεδες αλλοιώσεις)

Αξίζει να επισημανθεί ότι ο ιός HPV δεν φεύγει ποτέ από τον οργανισμό του ατόμου και επίσης, δεν προκαλεί ανοσία, γεγονός που σημαίνει ότι και μετά από θεραπεία μπορεί το ίδιο άτομο να ξαναπροσβληθεί. Είναι μεταδοτικός και ο μόνος ασφαλής τρόπος πρόληψης, είναι το προφυλακτικό.Στις γυναίκες περισσότερο ,πριν από την έναρξη της σεξουαλικής ζωής, συνιστάται ο εμβολιασμός για τον HPV.

Χρησιμοποιούνται κυρίως 2 είδη εμβολίων. Το διδύναμο εμβόλιο(που προστατεύει έναντι των τύπων 16 και 18) και το τετραδύναμο εμβόλιο(που προστατεύει έναντι των τύπων 6,11,16,18).Οι τύποι 6 και 11 ευθύνονται ουσιαστικά για το 90% των περιπτώσεων κονδυλωμάτων της πρωκτογεννητικής χώρας και οι τύποι 16,18,31,33 ως επι το πλείστον για τη δυσπλασία του τραχήλου της μήτρας. Τα εμβόλια συστήνονται για κορίτσια ηλικίας άνω των 9 ετών και για αγόρια ηλικίας 9-26 ετών και χορηγούνται σε 3 ενδομυικές ενέσεις.

Διάγνωση και θεραπεία των κονδυλωμάτων

Ο Δερματολόγος θα ελέγξει κλινικά τις επιφανειακές βλάβες και θα ταυτοποιήσει εάν όντως πρόκειται για HPV λοίμωξη. Δεν υπάρχει ειδική εξέταση αίματος που να αναγνωρίζει τον ιό.Με κάποιες συγκεκριμένες τεχνικές είναι δυνατόν να ταυτοποιηθεί ο ορότυπος του ιού κάτι που ωστόσο είναι ιδιαίτερα δαπανηρό και δε χρησιμοποιείται ευρέως στην κλινική πράξη. Τεστ Παπανικολάου συστήνεται σε όλες τις γυναίκες που έχουν διαγνωσθεί με κονδυλώματα για πιθανή ανάδειξη δυσπλασίας του τραχήλου της μήτρας. Ο ιός HPV και συγκεκριμένα τα «υψηλού» κινδύνου στελέχη του(16,18,31,33) ενοχοποιούνται για ενδοεπιθηλιακή δυσπλασία του τραχήλου της μήτρας(CIS),που σε βάθος χρόνου μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνωμα του τραχήλου. Επίσης, συνίσταται κολποσκόπηση, πρωκτοσκόπηση και έλεγχο από ΩΡΛ, μόνο εάν συντρέχουν λόγοι διερεύνησης εσωτερικών βλαβών.

Η θεραπεία των κονδυλωμάτων αποσκοπεί στην εξάλειψη των ορατών κλινικά βλαβών. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν:

  • Κυτταροστατικές κρέμες με ανοσοτροποποιητικές ιδιότητες(π.χ ιμικουιμόδη)
  • Κρυοθεραπεία
  • Διαθερμοπηξία
  • CO2 laser
  • Πιο σπάνια χειρουργική εκτομή

Ο κίνδυνος επανεμφάνισης νέων βλαβών δε μπορεί σε καμία περίπτωση να προσδιοριστεί. Δυνητικά ο κάθε ασθενής μπορεί να εμφανίσει νέες βλάβες σε σχετικά σύντομο διάστημα ή και να μην εμφανίσει ποτέ ξανά. Η τακτική παρακολούθηση από Δερματολόγο κρίνεται αναγκαία. Προδιαθεσικοί παράγοντες επανεμφάνισης ή και υποτροπής των κονδυλωμάτων είναι το στρές, το κάπνισμα, η εναλλαγή πολλών σεξουαλικών συντρόφων και καταστάσεις γενικά που εξασθενούν το ανοσοποποιητικό σύστημα του ασθενούς.