Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC), είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος του δέρματος. Ο κακοήθης αυτός όγκος του δέρματος εξορμά από τα κερατινοκύτταρα της επιδερμίδας και είναι πιο επιθετικός από το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα.Μπορεί να μεθίσταται,συνήθως σε λεμφαδένες. Με έγκαιρη διάγνωση και  θεραπεία, το ποσοστό ίασης του ακανθοκυτταρικού καρκίνου είναι πολύ υψηλό.

Εμφανίζεται σε οποιαδήποτε περιοχή του δέρματος συμπεριλαμβανομένου των βλεννογόνων του στόματος και των γεννητικών οργάνων. Ωστόσο, τα συχνότερα σημεία εμφάνισής του συμπίπτουν με τα σημεία τα οποία εκτίθενται στον ήλιο όπως το φαλακρό τμήμα του κρανίου, ο λαιμός, το πτερύγιο του αυτιού, το κάτω χείλος, το πρόσωπο και τα χέρια.Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί να αναπτυχθεί και επί ακτινικών υπερκερατώσεων αλλά σπάνια δίνει μεταστάσεις σαυτην την περίπτωση.Αποτελεί το πιο συχνό καρκίνωμα του στόματος,ιδίως σε καπνιστές.

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα «προτιμά» άτομα με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, όπως και άτομα με μεγάλη έκθεση στον ήλιο ή που έχουν κάνει συχνή χρήση του τεχνητού μαυρίσματος. Επίσης, άτομα που στο παρελθόν εμφάνισαν βασικοκυτταρικό καρκίνο (BCC), ή έχουν κληρονομική ευαισθησία στην υπεριώδη ακτινοβολία (UVΑ ακτινοβολία) όπως αυτοί που έχουν μελαγχρωματική ξηροδερμία. Τέλος, εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα με εγκαύματα, ουλές, έλκη,χρονίζουσες πληγές, και σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή λαμβάνουν φάρμακα για την αποφυγή απόρριψης μοσχευμάτων. Ωστόσο, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά, χωρίς να συντρέχει κανένας από τους παραπάνω λόγους.

Συμπτώματα

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα εμφανίζεται συνήθως με ένα μικρό,σκληρό  εξόγκωμα με κεντρική έλκωση(πληγή). Μπορεί να μοιάζει και με επίμονη, φολιδωτή, ερυθρή πλάκα με ανώμαλα όρια, η οποία πιάνει κρούστα, άλλοτε ξεραίνεται και άλλοτε αιμορραγεί.

Συχνά το δέρμα στα σημεία αυτά φαίνεται οπτικά σαν να έχει προκληθεί βλάβη από τον ήλιο, εμφανίζει ρυτίδες, αλλαγές στο χρώμα καθώς επίσης και απώλεια της ελαστικότητας.  Ο όγκος αρχικά είναι ανώδυνος, αν και μπορεί να παρουσιάσει πόνο αν εξελκωθεί (κάνει πληγή) και αιμορραγεί σχετικά εύκολα.

Διάγνωση και θεραπείατων ακανθοκυτταρικών καρκινωμάτων

Ο Δερματολόγος μετά την διάγνωση που προκύπτει από την κλινική εξέταση, αφαιρεί για βιοψία μικρό τμήμα της βλάβης.

Η θεραπεία εξαρτάται από τη θέση,το μέγεθος και το βάθος της βλάβης  και τις  εστίες πιθανής μετάστασης του ακανθοκυτταρικού καρκίνου. Θα ακολουθήσει χειρουργική επέμβαση εκτομής του όγκου, μεταμόσχευση δέρματος  για να αντικατασταθεί το δέρμα που αφαιρέθηκε εάν η εκτομή είναι μεγάλη και ίσως ακτινοθεραπεία, σύμφωνα με τις υποδείξεις του Ογκολόγου Παθολόγου.

Εκτός από την διάγνωση, ο ρόλος του Δερματολόγου είναι καθοριστικός διότι:

Μετά τη θεραπεία θα υποδείξει όλα τα αναγκαία μέτρα που πρέπει να λάβει ο ασθενής, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η περαιτέρω ανάπτυξη αλλοιώσεων στο δέρμα.

Θα πρέπει να ακολουθήσουν τακτικές ιατρικές εξετάσεις για εντοπισμό πιθανής υποτροπής. Σημειώνεται με έμφαση ότι άτομο που έχει προσβληθεί από ένα ακανθοκυτταρικό καρκίνο έχει αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξει και δεύτερο όγκο, ειδικά στο ίδιο σημείο ή σε κοντινή του απόσταση, ακόμη και στην περίπτωση κατά την οποία έχει αφαιρεθεί προσεκτικά ο όγκος την πρώτη φορά. Τέτοιες υποτροπές, τυπικά συμβαίνουν σε διάστημα των πρώτων δύο ετών από την ημέρα της χειρουργικής αντιμετώπισής του.

Οποιαδήποτε αλλαγή παρατηρηθεί θα πρέπει να επιδεικνύεται αμέσως στον ιατρό. Ακόμη και στην περίπτωση κατά την οποία δεν παρατηρηθούν ύποπτα σημάδια, επιβάλλονται τακτικές επισκέψεις στον ιατρό με σκοπό την εξέταση ολόκληρου του σώματος.